Czym jest jedwab? Powstawanie, rodzaje i pielęgnacja

• Strona główna
• Porządek
• Czym jest jedwab? Powstawanie, rodzaje i pielęgnacja

Jedwab naturalny jest pozyskiwany z kokonu jedwabnika i powstaje w trakcie żmudnego procesu. Drugim rodzajem jedwabiu jest sztuczny, wytwarzany z celulozy. Jak dbać o tkaniny z tak delikatnego materiału?

Historia jedwabiu sięga 3600 roku p.n.e. Jego produkcja jest skomplikowana i wymagająca, dlatego rośnie popularność jedwabiu sztucznego, który nie wymaga tak czasochłonnego procesu wytwarzania. Jak pielęgnować ubrania z jedwabiu?

Co to jest jedwab?

Jedwab to włókno uzyskiwane z zewnętrznej osłonki jedwabnika dębowego lub morwowego. Historia produkcji jedwabiu sięga około 3600 roku p.n.e., o czym świadczą jedwabne gazy i narzędzia do wyplatania. Żakardowe tkaniny zwane adamaszkiem okryto w 2700 roku p.n.e. w prowincji Zhejiang. Za odkrywcę tego eleganckiego materiału miała odpowiadać żona cesarza Huang Di – Xi Lingshi, która przypadkowo zamoczyła kokon we wrzątku. Kobieta zauważyła, że z błyszczącego kokonu powstała nić, którą można było nawlec na szpulkę. Legendy mówią, że tajemnica jedwabiu była strzeżona na tyle, że każdy kto ją ujawnił, tracił życie. Tkaniny jedwabne były dekorowane motywami zwierzęcymi, ptasimi i roślinnymi. Tworzono z nich cesarskie szaty, obrazy, parawany i wiele innych.

Jak powstaje jedwab?

Produkcja włókna polega na uprawie odpowiednich drzew, którymi odżywiają się jedwabniki, hodowli jedwabników, pozyskiwaniu włókna i przędzeniu. Najlepszym drzewem do prawidłowego rozwoju tych motyli jest dąb oraz morwa. Wylęg jedwabników rozpoczyna się, gdy na drzewach pojawią się pierwsze liście. Po kilku dniach gąsienice spożywają tak dużo pokarmu, że w ciągu miesiąca ich ciało zwiększa się 10000 razy. Po miesiącu od wylęgu rozpoczyna się owijanie w kokon, a następnie przepoczwarzanie jedwabnika w motyla. Następnie kokon jest zbierany, zanurzony w gorącej wodzie i zawijany na szpulę. Efektem tego procesu jest cienki jedwab, który w dalszej kolejności zostaje poddany przędzeniu. Ostatnim krokiem jest produkcja tkanin.

Sztuczny jedwab

Istnieje również inna metoda wytwarzania jedwabiu, która powstała m.in. ze względu na żmudny proces powstawania naturalnego. Sztuczny jedwab jest otrzymywany z celulozy drzewnej. Wyróżnia się różne rodzaje jedwabiu sztucznego: kolodionowy, octanowy, miedziowy i wiskozowy. Pierwszy z nich powstaje z roztworu nitrocelulozy w mieszaninie etanolu z eterem. Jedwab octanowy jest produkowany z kwasu octowego oraz estru celulozy. Jedwab miedziowy powstaje z rozpuszczonej w odczynniku Schweizera celulozy. Pod wpływem kwasów lub wody wydziela się wodzian celulozy, który za pomocą siateczki wtłacza się do ciepłej wody z kwasem siarkowym. W efekcie powstają cienkie żyłki, które są skręcane w grubsze nitki. Ostatnim rodzajem jedwabiu sztucznego jest wiskozowy, który powstaje poprzez rozpuszczenie celulozy kwasami i alkaliami. Jest to najważniejszy rodzaj jedwabiu sztucznego ze względu na dużą odporność na zrywanie. Sztuczna wersja jedwabiu jest stosowana m.in. do produkcji odzieży i bielizny, a także izolacji przewodów elektrycznych.

Wyjątkowość jedwabiu

Jedwab naturalny jest produkowany w wielu krajach azjatyckich. Największym producentem jedwabiu są Chiny, a tuż za nimi Indie. Jest jednym z najcieńszych włókien naturalnych o elastycznej i bardzo wytrzymałej budowie. Cienka tkanina jedwabna ma taką samą wytrzymałość, jak włókno stalowe o podobnej grubości. Trójkątny przekrój włókna jedwabiu rozszczepia światło, przez co utkana tkanina ma perłowy i błyszczący wygląd. Ubrania powstałe z tego materiału są przyjazne dla ciała, ponieważ nie podrażniają skóry, a w upalne dni oddają wilgoć. Jedwabna tkanina chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym i słabo się elektryzuje.

Jak prać jedwab naturalny?

Tkaniny jedwabne to synonim luksusu i elegancji. Jak o nie dbać, żeby zachowały świetny wygląd na lata? Ubrania z jedwabiu należy prać odpowiednimi środkami czystości, które nie będą dla nich toksyczne. Istnieją produkty, które są typowo przeznaczone do prania jedwabiu i innych delikatnych tkanin. Zawierają balsamy i naturalne ekstrakty, dzięki czemu chronią powierzchnię jedwabnych włókien. Bardzo istotna jest też temperatura, w jakiej pierzemy naturalny jedwab. Powinna być zimna lub delikatnie ciepła, ale nigdy gorąca. Tkanin z jedwabiu nie należy namaczać, ponieważ włókna mogłyby się rozluźnić. Do prania ubrań i innych produktów z tej tkaniny warto dodać niewielką ilość soku z cytryny, octu czy soli. Niektórzy preferują również pranie jedwabiu w delikatnym szamponie do włosów ze względu na to, że jest delikatny dla skóry głowy. Pożółkły jedwab morwowy można wybielić wodą utlenioną, a nawet mlekiem. W przypadku nadtlenku wodoru należy stworzyć roztwór w proporcji 1:4, w którym wystarczy delikatnie przepłukać ubrania, natomiast bardzo silne zabrudzenia można prać w wodzie z płatkami mydlanymi.

Jak prasować jedwab?

Jak prasować jedwab, żeby nie zniszczyć materiału? Należy pamiętać, że jedwabiu nie powinno się suszyć na słońcu, a tym bardziej w suszarkach. Uprany jedwab wystarczy odsączyć ręcznie lub za pomocą ręcznika. Równie istotne jest dokładne zabezpieczenie jedwabiu w trakcie prasowania. Lekka tkanina jedwabna powinna być prasowana na lewej stronie w taki sposób, aby nie zostawić na niej błyszczących śladów. Do wygładzenia prawej strony najlepiej użyć tkaniny naturalnej, która zabezpieczy jedwabny materiał. Korzystnym rozwiązaniem będzie użycie żelazka parowego, które nie spowoduje zagnieceń, niekorzystnych kantów, a co gorsza – przypalenia. Jednym z szybkich i skutecznych sposobów na wyprasowanie zarówno cienkiego, jak i sztywnego jedwabiu jest użycie parownicy ręcznej lub stojącej. Pierwsze rozwiązanie jest najczęściej bezprzewodowe, dlatego pozwoli usunąć zagniecenia nawet na wakacjach. Druga metoda prasowania, czyli parownica stojąca, zawiera wieszak, dzięki któremu unikniemy nieestetycznych kantów i szybkiego gniecenia się tkaniny. Parownice można stosować na pewną odległość, co pozwoli uchronić ubrania lub zasłony przed zniszczeniem.