Tkaniny - jakie są rodzaje? Jak je prasować?

Bawełna, wiskoza, wełna, poliester, jedwab i len – czym się charakteryzują i jak powinno się je prasować? (80 artykułów)

Materiały, których pielęgnacja (a przede wszystkim prasowanie) nie jest zbyt skomplikowana, należą do mniejszości. W większości przypadków niedobranie odpowiedniej temperatury oraz techniki prasowania może skończyć się dla tkaniny zniszczeniem, odbarwieniem lub wybłyszczeniem. Okazuje się jednak, że dzięki właściwemu sprzętowi, można uniknąć takich problemów. O jakich urządzeniach mowa?

Rodzaje tkanin – jak należy je prasować?

Tkaniny naturalne cechuje miękkość i przewiewność. Są bardzo przyjazne dla skóry, nie powodują podrażnień i uczuleń, a ciało może w tego typu ubraniach swobodnie oddychać. Zalicza się do nich między innymi wełnę, bawełnę, len, jedwab. Materiały sztuczne produkowane są z kolei naturalnych substancji (przede wszystkim celulozy), ale przetwarza się je chemicznie. Wymienić tu można, np. wiskozę i włókno bambusowe. Tkaniny syntetyczne, jak sama nazwa wskazuje, wytwarzane są natomiast ze składników niewystępujących w naturze. Materiały te są o wiele odporniejsze i wytrzymalsze niż tkaniny naturalne, niemniej jednak powodują zwiększoną potliwość, podrażniają skórę, elektryzują się. Zalicza się do nich m.in.: poliester, akryl, poliamid, nylon.

Jak należy prasować poszczególne tkaniny?

Bawełna – tkanina ta jest włóknem pochodzenia roślinnego. Ubrania wyprodukowane z niej są miękkie, bardzo dobrze absorbujące wodę, są przyjazne dla skóry. Z tego materiału wytwarza się np. aksamit, sztruks, jeans oraz popelinę. Bawełna pozbawiona domieszek ma tendencję do gniecenia. W przypadku tej tkaniny stopa żelazka powinna być nagrzana do temperatury od 150 do 180°C. Ubrania ciemne warto jest prasować po lewej stronie oraz przez lekką ściereczkę lnianą lub bawełnianą, aby nie powstały nieestetyczne wybłyszczenia.
Wiskoza – jest to tkanina pozyskiwana z naturalnych włókien celulozowych, przetworzonych chemicznie. To materiał bardzo miękki, przyjemny w dotyku, gładki, świetnie absorbujący wilgoć. Tkaninę wiskozową należy prasować przez bawełnianą lub lnianą ściereczkę w temperaturze 90–120°C.
Wełna – jest to włókno naturalne, pochodzenia zwierzęcego. Tkaninę otrzymuje się z sierści owiec, wielbłądów oraz lam. Materiał ten wyróżnia się wspaniałymi właściwościami – jest przewiewny, ogrzewa, pochłania wilgoć, izoluje przed chłodem. Najlepsza wełna pozyskiwana jest od owiec rasy merynos. Równie wartościowy jest kaszmir – cienki, miękki, delikatny materiał otrzymywany od kóz kaszmirskich. Tkanina ta powinna być prasowana bardzo ostrożnie. Ubranie należy nakryć lekko wilgotną (bawełnianą lub lnianą) szmatką. Wilgoć oraz dość wysoka temperatura (120–150°C) umożliwi szybkie wyprasowanie odzieży. Aby uniknąć zniszczenia stroju, stopę żelazka należy jedynie przykładać do materiału, bez przesuwania go po włóknach.
Poliester – to włókno syntetyczne, wyróżniające się bardzo niską chłonnością wilgoci, nieprzepuszczalnością powietrza i tendencją do elektryzowania się. To materiał, który szybko schnie i bardzo łatwo się pierze. Tkanina poliestrowa, podobnie jak nylon, akryl, poliamid nie gniecie się zbyt szybko. Jeśli jednak nastąpi taka potrzeba, należy użyć do prasowania takiej odzieży bawełnianej lub lnianej szmatki, która zabezpieczy włókna przed wybłyszczaniem oraz nie dopuści do ich stopienia. Optymalną temperaturą, która sprawdzi się do prasowania wspomnianych materiałów, jest to ok. 90°C.
Jedwab – materiał naturalny, pochodzenia zwierzęcego, pozyskiwany z kokonów jedwabników. Koszt otrzymywania tkaniny jest dość duży, dlatego ubrania z tego materiału również nie należą do najtańszych. Jedwab jest bardzo śliski, zwiewny, połyskliwy, gładki, miękki. Ubrania nie elektryzują się oraz są bardzo przyjemne w użytkowaniu. Dużą wadą jedwabnej tkaniny jest to, że dość łatwo się gniecie, a prasowanie jej nie należy do najprostszych. Należy bezwzględnie uważać na temperaturę żelazka oraz na wilgoć. Materiał powinien być prasowany na sucho, po lewej stronie, przy temperaturze wynoszącej ok. 90–120°C.
Len – to naturalne włókno pochodzenia roślinnego. Jest tkaniną wyjątkowo odporną na wysokie temperatury. Bardzo dobrze sprawdza się podczas upałów, ponieważ idealnie chłonie wilgoć oraz jest przewiewny. Jego wadą jest szybkie gniecenie się oraz trudność z wygładzeniem. Przed prasowaniem poncza lnianego warto jest lekko zwilżyć materiał. Ubrania nie trzeba przewracać na lewą stronę. Stopa żelazka powinna być rozgrzana do temperatury 180–220°C. Po zakończeniu prasowania odzież warto jest powiesić od razu na wieszaku, aby nie uległa ponownemu wygnieceniu.

Prasowanie parą – idealne do wszystkich rodzajów tkanin

Jak widać, tkaniny różnią się od siebie wytrzymałością, strukturą oraz skłonnością do gniecenia się. Istnieją jednak urządzenia, które potrafią radzić sobie zarówno z odpornym, gniotącym się lnem, jak i delikatnym, skłonnym do zniszczeń jedwabiem. Mowa tu o urządzeniach do prasowania parą wodną – parownicach i generatorach pary. Ponieważ sprzęty tego typu potrafią utrzymać stałą, bezpieczną dla tkanin temperaturę, zapewniają idealną gładkość, bez ryzyka przypalenia czy wybłyszczenia. Żelazko z generatorem produkuje ogromną ilość pary wodnej pod wysokim ciśnieniem. Z tego względu bardzo dobrze radzi sobie w przypadku rozprasowywania bardzo gniotących się tkanin i grubych materiałów (jak np. dżins). Jeśli ubranie nie jest intensywnie pogniecione, a wymaga jedynie lekkiego odświeżenia, warto jest sięgnąć po parownicę do ubrań. Dzięki temu urządzeniu można nie tylko wygładzić materiał, ale także wyzbyć się z odzieży niechcianych zapachów i bakterii. Z uwagi na to, że parownica ma o wiele mniejszy wyrzut pary niż żelazko z generatorem, polecana jest do pielęgnacji delikatnych tkanin, jak chociażby jedwab.