Dioksyny to bardzo toksyczne substancje, które w dłuższej perspektywie czasowej mogą mieć bardzo szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Mają właściwości rakotwórcze, destabilizują układ hormonalny, a oprócz tego mogą wywoływać przewlekłe alergie skórne.
Spis treści
Dioksyny są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, ponieważ bardzo często przyczyniają się do powstania zaburzeń rozwojowych.
Dioksyny – co to?
Dioksyny to toksyczne substancje organiczne, które mogą mieć bardzo negatywny wpływ na ludzkie zdrowie. Wpływają niekorzystnie na pracę układu hormonalnego, ale nie tylko. Dioksyny pojawiają się w otoczeniu człowieka głównie w wyniku spalania odpadów komunalnych, przemysłowych i medycznych. Można je jednak także wytwarzać w laboratorium i wykorzystywać jako broń biologiczną (dioksynami próbowano otruć m.in. Wiktora Juszczenkę).
Dioksyny cechują się bardzo wysoką toksycznością. To pochodne oksantrenu, czyli dibenzo-1,4-dioksyny. Mają charakter hydrofobowy, nie rozpuszczają się w wodzie. Ich struktura w dużej mierze przypomina budowę tłuszczów, co ułatwia dioksynom kumulowanie się w ludzkim organizmie.
Wysoki poziom ryzyka kontaktu z tymi substancjami wiąże się także z bardzo długim czasem ich rozpadu – mogą kumulować się w ludzkim organizmie nawet przez 30 lat, siejąc przy tym spustoszenie w komórkach.
Dioksyny w środowisku: ocena toksyczności
Dioksyny w środowisku mogą przyjmować formy polibromowe oraz polichlorowe. Każda z nich jest toksyczna i niebezpieczna dla człowieka. Za najbardziej niebezpieczną uznaje się 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksynę, czyli tzw. TCDD. Oczywiście nie wszystkie te związki są równie toksyczne, w środowisku występują także znacznie mniej szkodliwe dioksyny. Obecnie do oceny szkodliwości tego typu toksyn stosuje się współczynnik TEF (toxicity equivalent factor).
Najnowsze badania pokazują, że różne gatunki mogą inaczej reagować na określony typ dioksyn. Szkodliwość danej substancji może być także uzależniona od wieku lub płci organizmu, który zostanie przez dioksyny zaatakowany.
Jak działają dioksyny?
Toksyczność dioksyn wynika przede wszystkim z ich zdolności do wieloletniego kumulowania się w ludzkim organizmie. Im wyższe ich stężenie, tym silniejsze negatywne oddziaływanie. Substancje te wpływają szczególnie negatywnie na tarczycę, gonady oraz endometrium macicy. Wynika to z faktu, że ich budowa przypomina ludzkie hormony steroidowe. Prowadzi to do destabilizacji układu hormonalnego z powodu gromadzących się w ciele dioksyn. Ponadto, badania dowodzą, że dioksyny mają działanie rakotwórcze. Mogą przyczyniać się także do występowania przewlekłych alergii skórnych.
Wpływ dioksyn na organizm człowieka
Dioksyny mają zdecydowanie negatywny wpływ na organizm człowieka, jednak zatrucie nimi nie daje natychmiastowych objawów. Negatywne oddziaływanie dioksyn na organizm trwa latami i niestety po dłuższym czasie mogą się one przyczynić do:
- przewlekłych problemów hormonalnych;
- występowania problemów rozrodczych;
- zaburzeń rozwojowych;
- trwałego uszkodzenia układu odpornościowego;
- rozwoju choroby nowotworowej.
Niestety nie jest to pełna lista schorzeń i dolegliwości, do których powstania mogą przyczyniać się dioksyny. Jednoznaczne określenie ich wpływu na organizm jest trudne (przez ową kumulacyjność i rozłożone w czasie oddziaływanie), podejrzewa się jednak, że mogą mieć one znaczenie także przy:
- uszkodzeniach wątroby;
- zaburzeniach pracy tarczycy;
- rozwoju cukrzycy;
- zaburzeniach immunologicznych.
Dioksyny: powstawanie i źródła zakażeń
Na kontakt z dioksynami narażeni są przede wszystkim pracownicy firm zajmujących się spalaniem śmieci przemysłowych, komunalnych oraz medycznych. Mieszkanie w pobliżu takich instytucji także wiąże się z ryzykiem kontaktu z tymi niebezpiecznymi substancjami. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że dróg zakażenia dioksynami jest dużo więcej. Często powstają one jako produkty uboczne podczas produkcji papieru lub różnego rodzaju pestycydów. Te toksyny mogą mieć także pochodzenie naturalne – pojawiają się w powietrzu w wyniku erupcji wulkanów oraz pożarów lasów. To również toksyny roślinne i zwierzęce – dostają się do organizmu w różnego rodzaju pokarmach (mięsie, serach, mleku, rybach).
Jak usunąć dioksyny z najbliższego otoczenia?
Nie jesteś w stanie na bieżąco sprawdzać, czy spożywasz pokarmy zawierające duże stężenie dioksyn. Możesz jednak przeciwdziałać kontaktowi ze szkodliwymi substancjami unoszącymi się w powietrzu. Pamiętaj, że otwarcie okien albo drzwi wiąże się z wpuszczeniem do domu lub mieszkania świeżego powietrza, które często zawiera w sobie także niestety bardzo wiele niebezpiecznych substancji. Z tego powodu zaleca się stosowanie w mieszkaniach (szczególnie tych położonych blisko różnego rodzaju obiektów przemysłowych) oczyszczaczy powietrza, takich jak TEFAL Pure Air Genius. To ciche i energooszczędne urządzenie eliminuje nawet do 100% alergenów i drobnych cząsteczek, w tym formaldehydu czy dioksyn. Dzięki zaawansowanemu systemowi filtracji wyposażonemu m.in. w filtr Allergy+ urządzenie jest w stanie w zaledwie 4 minuty dokładnie oczyścić 10 metrów kwadratowych pomieszczenia. Co ważne, inteligentny czujnik mierzy aktualny poziom zanieczyszczeń i dostosowuje do niego prędkość swojej pracy. Urządzenie zostało zaprogramowane w taki sposób, aby można nim było sterować za pomocą aplikacji mobilnej zainstalowanej na smartfonie. Dzięki aplikacji możesz także monitorować stan powietrza w twojej okolicy. Sam oczyszczacz powietrza zużywa niewiele energii, porównywalnie do żarówki LED. Takie urządzenie pomoże ci szybko i skutecznie oczyścić powietrze oraz zadbać o bezpieczeństwo i zdrowie wszystkich domowników.
Czy ten artykuł był pomocny?
3
