Większość najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej leży w Polsce. W kraju z powodu smogu umiera niemal 50 tys. osób rocznie. Z czego składa się smog? Co robić w czasie alarmu smogowego, by nie szkodzić sobie i swojej rodzinie? Czy można wtedy wietrzyć mieszkanie?

Spis treści

    „Mgła” unosząca się nad wieloma Polskimi miastami najczęściej zimą i jesienią to szkodliwy smog. Dlaczego najczęściej pojawia się, kiedy jest chłodno? To wtedy do „zwykłych” zanieczyszczeń powietrza (spalin, wyziewów z fabryk) dołączają dymy z domów i mieszkań, dogrzewanych za pomocą różnego rodzaju kominków.

    Co to jest smog? Jak powstaje i z czego się składa?

    Smog to po prostu duże zanieczyszczenie powietrza – tak skoncentrowane, że jest widoczne gołym okiem. Słowo „smog” pochodzi od angielskich słów smoke („dym”) i fog („mgła”). Składa się z:

    • pyłów zawieszonych (PM 10 i PM 2,5),
    • wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych,
    • tlenków azotu,
    • ozonu,
    • dwutlenku siarki,
    • dioksyn.

    Najbardziej niebezpieczne są najdrobniejszy pyły unoszące się w powietrzu. Mają nie więcej niż 2,5 mikrometra i nazywane są PM 2,5. Składają się na nie:

    • metale ciężkie (rtęć, kadm, ołów, mangan, chrom),
    • amoniak,
    • związki siarki i azotu.

    Ich szkodliwość wynika z faktu, że wnikają głęboko w pęcherzyki płucne i przedostają się do krwi, zatruwając organizm. Są na tyle małe, że mogą przedostać się nawet do płodu w organizmie matki.

    W powietrzu unoszą się także wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Zalicza się do nich owiany złą sławą benzo(a)piren czy benzen.

    Ze względu na skład wyróżnia się dwa rodzaje smogu:

    • smog londyński – występujący zimą wskutek palenia w piecach (składa się z tlenków siarki, azotu, węgla, sadzy i pyłów),
    • smog typu Los Angeles – częściej występujący latem ze spalin samochodowych (zawiera tlenki azotu, tlenek węgla, węglowodory).

    Jakie skutki niesie za sobą smog?

    Smog jest szczególnie niebezpieczny dla osób chorujących na astmę, starszych i małych dzieci, a także dla kobiet w ciąży. Ale działa negatywnie na wszystkich i zwiększa ryzyko:

    • chorób układu oddechowego,
    • zaostrzeń przy chorobach układu oddechowego,
    • raka płuc,
    • miażdżycy i chorób serca,
    • nadciśnienia,
    • choroby Alzheimera,
    • przedwczesnej śmierci.

    Nie ma znaczenia, czy smog „mieści się” w ustalonych normach. Jego negatywny wpływ pozostaje – z każdym mikrogramem zmienia się tylko natężenie.

    Jak chronić siebie i swoją rodzinę przed smogiem?

    W czasie smogu odradzane są spacery, a nawet wychodzenie z domu. Jeśli wyjście jest konieczne, najlepiej mieć na twarzy maseczkę antysmogową. Dotyczy to przede wszystkim osób najwrażliwszych, czyli dzieci, kobiet w ciąży i osób starszych.

    W smogu należy iść powoli, aby zbyt głęboko nie oddychać. Ćwiczenie w takim powietrzu także jest niewskazane. Warto unikać ruchliwych ulic, gdzie zanieczyszczenie jest większe. Jeśli koniecznie trzeba wyjść, dobrze jest wybrać moment, w którym zanieczyszczeń jest mniej. Najczęściej jest to środek dnia, około południa, kiedy działa mniej pieców ogrzewających mieszkania, a ruch uliczny jest słabszy niż rano i wieczorem.

    Będąc w samochodzie, warto w czasie największego zanieczyszczenia zamknąć okna i włączyć zamknięty obieg powietrza. Oczywiście nie może to trwać zbyt długo ze względu na gromadzący się we wnętrzu dwutlenek węgla.

    Smog. Wietrzyć mieszkanie czy nie?

    Wietrzenie mieszkania w czasie smogu jest niezalecane. Ale nawet mimo tego powietrze będzie w niewielkiej ilości przedostawać się do środka. Ze względów bezpieczeństwa okna nigdy nie są stuprocentowo szczelne. Dobrze jest wtedy mieć dobry oczyszczacz powietrza. Co więcej, takie urządzenie pozwoli na wywietrzenie mieszkania i pozbycie się „zastanego” powietrza (oczywiście w czasie smogu nie można z tym przesadzać, aby filtry zdążyły wyeliminować zanieczyszczenia). Warto sprawdzić, w których godzinach smog jest najmniejszy.

    Czy warto kupić oczyszczacz powietrza na smog?

    Jeśli mieszkasz w mieście, w którym normy smogowe są przekraczane, dobry oczyszczacz powietrza może znacznie poprawić jakość powietrza. Czym się kierować przy zakupie?

    • najważniejsze są filtry – przede wszystkim filtr HEPA, który zatrzymuje ok. 99% zanieczyszczeń,
    • oczyszczacz może mieć filtr węglowy, usuwający zanieczyszczenia organiczne,
    • może mieć nowoczesny filtr NanoCaptur, który usuwa formaldehyd i nie pozwala mu „uciec” z powrotem w powietrze (taki filtr posiada np. oczyszczacz Tefal PU4015),
    • kubatura pomieszczenia powinna być równa wydajności oczyszczacza,
    • dodatkową funkcją, która pomoże w sezonie jesienno-zimowym, jest funkcja jonizacji,
    • warto wybrać oczyszczacz, który łatwo się przenosi, niezbyt ciężki i posiadający rączkę (często oczyszczacze nie mają stałego miejsca, a wędrują po mieszkaniu razem z domownikami),
    • tryb nocny w oczyszczaczu oznacza, że może generować znacznie mniej hałasu,
    • timer, który wyłącza oczyszczacz po kilku godzinach, przydaje się, jeśli urządzenie ma działać w nocy.
    • Dobry oczyszczacz powietrza, posiadający powyższe funkcje, można kupić już za kilkaset złotych.

    Inne sposoby na smog, czyli rośliny i… firanki

    Aby zmniejszyć ilość przedostającego się do mieszkania smogu, warto posadzić na zewnątrz i postawić na parapetach jak najwięcej roślin. Nie dość, że ograniczają „dopływ” pyłów z zewnątrz, to jeszcze produkują tlen.

    Kolejną barykadą, jaką można postawić przeciwko smogowi, są… firanki. Osadza się na nich część sadzy i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Trzeba tylko odpowiednio często je prać.

    Tagi:

    Czy ten artykuł był pomocny?